އިސްލާމްދީނުގައި ތެދުވެރިކަމާއި އަމާނާތްތެރިކަމަކީ އަގުހުރި ދެ ސިފައެވެ. ދޮގު ހެކިބަސް ދިނުމަކީ ބޮޑު ފާފައެކެވެ. ޤުރުއާނާއި ޙަދީޘްގައި ތެދުވެރިކަމުގެ މުހިންމުކަމާއި، ދޮގުހެދުމުގެ ނޭދެވޭ ނަތީޖާތަކަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވެއެވެ. މި ޙަޤީޤަތްތަކަށް ބަލާއިރު، ޙަޤީޤަތް ފޮރުވުމާއި ޙަޤީޤަތް ހާމަނުކުރުމަކީވެސް ދޮގުހެކިބަސް ދިނުމާ އެއްފަދަ ކަމެއްކަން އެނގިގެންދެއެވެ.
މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ މުހިންމު އަދި ޒިންމާދާރު މަސްއޫލިއްޔަތެކެވެ. މި މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރާ ފަރާތަކީ އެ ދާއިރާއަކުން ފުރިހަމަ މަޢުލޫމާތު ލިބިފައިވާ ފަރާތަކަށް ވާންޖެހެއެވެ. އިސްލާމީ ޢިލްމުގެ ރޮނގުން ބަލާއިރު، ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ ފުރިހަމަ އިލްމު ލިބިފައިވުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ޤުރުއާނާއި ޙަދީޘްގެ މާނަ ކުރުމުގައި، އޭގެ ނުޒޫލުގެ ސަބަބުތަކާއި ގުޅުންހުރި ޙާދިޘާތަކުގެ ތަފްޞީލު އެނގުމަކީ ކޮންމެހެން މުހިންމު ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، ހަމައެކަނި ތަރުޖަމާއަށް ބަރޯސާވެ ދަރުސް ދިނުމަކީ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއް ނޫނެވެ.
މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި، އޭގެ ފުރިހަމަ މާނައާއި އަސްލު ނުގެއްލޭގޮތަށް ހާމަކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ވަކި ބައެއް އެކަނި ނަގައި ހާމަކުރުމަކީ ނުބައި މެސެޖެއް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މަގުފަހިވެދާނެ ކަމެކެވެ. މިއީ ޚިޔާނާތްތެރިވުމާއި ދޮގު ހެކިބަސް ދިނުމާ އެއްފަދަ ކަމެކެވެ. ނޫސްވެރިންނާއި މަޢުލޫމާތު ފަތުރާ ފަރާތްތަކުން، އެ މަޢުލޫމާތުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެދާނެ ނަތީޖާތަކުގެ ޒިންމާ އުފުލަންޖެހެއެވެ. ދީނީ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭއިރު، އޭގެ ސަބަބުން ނުބައިކޮށް ޢަމަލުކޮށްފިނަމަ، އޭގެ ފާފައިގައި މަޢުލޫމާތު ދިން ފަރާތުންވެސް ބައިވެރިވާނެއެވެ.
އެހެންކަމުން، މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި ޒިންމާދާރުވުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ސިޔާސީ މަޤްޞަދެއް ހާސިލުކުރުމަށްޓަކައި މިފަދަ ކަންކަން ކުރުމަކީ ނުބައި ޢަމަލެއްކަން ވިސްނަންޖެހެއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން ވާހަކަދައްކާއިރު ނުވަތަ ލިޔާއިރު، އެންމެނަށް އެނގޭ ކަންކަމާއި އިތުރު ހެކި ބޭނުންވާ ކަންކަން ވަކިކުރަން ދަސްކުރަންޖެހެއެވެ. މިގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމުން، މުޢާމަލާތްތައް އިތުރަށް ހަރުދަނާވެ، ވަގުތު ސަލާމަތްވެ، އަދި އަޅުގަނޑުމެންގެ ވާހަކަތަކަށް އިތުރު ބުރަދަނެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ. މިއީ މުޖުތަމަޢުގެ މުޢާމަލާތްތައް އިތުރަށް ހަރުދަނާވެ، ކުރިއަރައިގެން ދިއުމަށް މަގުފަހިވާނެ ކަމެކެވެ.
ޙަޤީޤަތް ބުނުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒިންމާއެކެވެ. "ޙަޤީޤަތް ވާނީ ޙަޤީޤަތަށެވެ." މިއީ ވަރަށް ފުންމާނައެއް އެކުލެވޭ ޙިކުމަތްތެރި ބަހެކެވެ. މި ޢިބާރާތުގެ މާނައަށް ވިސްނާލާއިރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގޭ މުހިންމު ކަންތައްތަކެއް ވެއެވެ.
އެންމެ ފުރަތަމަ ކަމަކީ، ޙަޤީޤަތަކީ ބަދަލުނުވާ އެއްޗެއްކަމެވެ. ބަޔަކު ދެކޮޅުހެދިޔަސް ނުވަތަ އިންކާރުކުރިޔަސް ޙަޤީޤަތް ބަދަލެއް ނުވާނެއެވެ. އެހެންކަމުން، އަޅުގަނޑުމެން ޙަޤީޤަތް ޤަބޫލުކުރަން ޖެހެއެވެ. ޙަޤީޤަތާ ދެކޮޅަށް ދެކޮޅުހެދުމަކީ ބޭކާރު ކަމެކެވެ.
ދެވަނަ ކަމަކީ، ޙަޤީޤަތް ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އަބަދުވެސް ޙަޤީޤަތް ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރަންވާނެއެވެ. މިއީ އިސްލާމްދީނުގައިވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް އަހަންމިއްޔަތުކަން ދީފައިވާ ކަމެކެވެ. ޢިލްމު ހޯދުމަށް އަމުރުކުރައްވާފައިވަނީ މި ސަބަބަށްޓަކައެވެ. ޙަޤީޤަތް ނޭނގި ތިބެ، ދީނާއި ދުނިޔޭގެ ކަންކަމުގައި ރަނގަޅު ނިންމުންތައް ނިންމުމަކީ ދަތިކަމަކަށް ވާނެއެވެ.
ތިންވަނަ ކަމަކީ، ޙަޤީޤަތް ބުނުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒިންމާއެއްކަމެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގޭ ޙަޤީޤަތްތައް އެހެން މީހުންނާ ހިއްސާކުރަންވާނެއެވެ. މިއީ މުޖުތަމަޢުގެ ލާބައާއި މަންފާއަށް ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ޙަޤީޤަތް ފޮރުވުމަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ނަހީކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ.
ހަތަރުވަނަ ކަމަކީ، ޙަޤީޤަތަކީ ވަރުގަދަ އެއްޗެއްކަމެވެ. ދޮގާއި މަކަރު ކިތަންމެ ގިނަވިޔަސް، ފަހުން ޙަޤީޤަތް ހާމަވާނެއެވެ. މިއީ ތާރީޚުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެންނަ ޙަޤީޤަތެކެވެ. އެތައް ޒަމާނެއް ވަންދެން ފޮރުވިފައި ހުރި އެތައް ޙަޤީޤަތްތަކެއް، ފަހުން ދުނިޔެއަށް ހާމަވެފައިވެއެވެ. އެހެންކަމުން، ދޮގުހަދައި މަކަރުހެދުމަކީ ދުރުވިސްނޭ ބުއްދިވެރި މީހަކު ކުރާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ.
ޙަޤީޤަތް ބުނުމުގެ މުހިންމުކަން އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހި މުޖުތަމަޢުގައި އިތުރަށް އަށަގެންނެވުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. މިކަމަށްޓަކައި ތަޢުލީމީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ކުޑައިރުއްސުރެ ކުދިންނަށް ޙަޤީޤަތް ބުނުމުގެ މުހިންމުކަން އުނގަންނައިދޭން ޖެހެއެވެ. އަދި މައިންބަފައިން ވެސް ގޭތެރޭގައި މިކަމަށް އިސްކަންދީ، ކުދިންނަށް ރަނގަޅު ނަމޫނާ ދައްކަން ޖެހެއެވެ.
ހަމައެހެންމެ، ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ވެސް ޙަޤީޤަތް ބުނުމުގެ މުހިންމުކަން ފާހަގަކޮށް، މިކަމަށް ހިތްވަރުދޭ ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގަންޖެހެއެވެ. މީޑިއާގެ ޒަރީޢާއިން ވެސް މިކަމަށް އަހަންމިއްޔަތުކަން ދީ، ޙަޤީޤަތް ބުނާ ފަރާތްތަކަށް ހިތްވަރުދޭންޖެހެއެވެ. އަދި ދޮގުހަދާ ފަރާތްތަކާމެދު ފިޔަވަޅު އަޅައި، އެކަން ކުށްވެރިކުރަންޖެހެއެވެ.
ޚުލާޞާކޮށް ބުނާނަމަ، ޙަޤީޤަތް ބުނުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ މީހެއްގެ ވެސް ޒިންމާއެކެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދީނީ ވާޖިބެއް ވެސް މެއެވެ. އަދި މުޖުތަމަޢުގެ ލާބައާއި މަންފާއަށް ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ވެސް ޙަޤީޤަތް ބުނުމަށް ކެރިތިބެ، އެކަމުގައި ސާބިތުވެ ތިބެން ތިބެންޖެހެއެވެ. އޭރުން އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢު އިތުރަށް ހަރުދަނާވެ، ކުރިއަރައިގެންދާނެއެވެ. އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ވެސް ލިބިގެންދާނެއެވެ.
ނިންމާލުމުގެ ގޮތުން ދަންނަވާނީ، ޙަޤީޤަތް ފޮރުވުމާއި ޙަޤީޤަތް ހާމަނުކުރުމަކީ ހަމަ ޔަޤީނުންވެސް ދޮގުހެކިބަސް ދިނުމާ އެއްފަދަ ކަމެއްކަމުގައެވެ. މިކަމުގެ ނުރައްކާތެރިކަން އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ވިސްނައި، މިކަމުން ދުރުހެލިވާން މަސައްކަތްކުރަންޖެހެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ކޮންމެ ބަހަކާއި ޢަމަލަކީ ތެދުވެރިކަމާއެކު ކުރާ ކަމަކަށް ހަދަން މަސައްކަތްކުރަންޖެހެއެވެ. އޭރުން އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢަކީ އަމާންކަމާއި އިތުބާރު އޮތް، ކުރިއަރާފައިވާ މުޖުތަމަޢަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ. ﷲ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންނަށް މިކަމުގައި ތައުފީޤު ދެއްވާށިއެވެ.
މި ލިޔުން ކިޔާލުމުން
